Fyrirlestur Snævarrs þriðjudaginn 29.9

Fjarfundur JÖRFÍ þriðjudag 29. september kl. 20-21:
Snævarr Guðmundsson – fyrirlestur JÖRFÍ: Í spor jöklamælingamanna á Breiðamerkursandi
Aðgangur opnar kl. 19:45.


Smellið á hlekkinn og fylgið leiðbeiningum inn á fundinn:
https://eu01web.zoom.us/j/64783134585?pwd=bDFqWXJDanRNM0V3ZEI4T1RESnp3dz09

Ágrip fyrirlestursins Í spor jöklamælingamanna á Breiðamerkursandi:

Í þessu erindi mun Snævarr Guðmundsson segja frá kortlagningu sinni á hopi Breiðamerkurjökuls, frá því að jökullinn var í hámarksstöðu í lok  19. aldar. Fyrsta nákvæma kortið af jöklinum var unnið af danska herforingjaráðinu í byrjun 20. aldar, en þá var Breiðamerkurjökull örlítið tekinn að hopa. Næst var svæðið kortlagt eftir loftmyndum sem ameríski herinn tók á árunum 1945-6 en á þeim tíma hafði jökullinn hopað talsvert á þeim fjóru áratugum sem liðið höfðu frá því að herforingjaráðskortin voru gefin út. Nokkru fyrr, eða á fjórða áratugnum fóru menn að fylgjast skipulegar með framvindunni og þá hófust m.a.sporðamælingar. Þeim hefur verið viðhaldið fram til okkar daga. Hop jökulsins, og Breiðamerkursandur var kortlagður nokkrum sinnum á 20. öld. Þessar kortlagningar byggðu á viðurkenndum aðferðum og fáanlegum gögnum á hverjum tíma. Margar af þeim, sérstaklega eftir miðja 20. öld, byggðu á loftmyndum. Nákvæmni korta batnaði því sífellt eftir því sem leið á öldina en á sama tíma var jökullinn alltaf að hopa. Í hverju nýju korti birti því land sem hafði komið undan hopandi jökli, og í sífellt skýrari dráttum. Árin 2010-2012 var Vatnajökull skannaður með leysigeislatækni (LiDAR) en afar lítil óvissa er í þeim gögnum, samanborið við fyrri aðferðir. Út frá ofangreindum upplýsingum gögnum, auk ýmissa annarra, t.a.m. gervitunglamyndum, ljósmyndum teknum í flugi eða af landi, frásögnum, rituðum heimildum og sporðamælingagögnum Jöklarannsóknafélagsins hefur hop Breiðamerkurjökuls nú verið rakið ítarlega á stórum svæðum. Í erindinu verður m.a. sagt frá þýðingu sporðamælinganna við að rekja þá atburðarás.

Fyrirlestraröð JÖRFÍ

Fyrirkomulagið verður eftirfarandi:  

  • Ágrip/stutt kynning á efninu og flytjandanum mun fara á vefsíðuna nokkrum dögum fyrir fund.   
  • Vefslóð inn á fyrirlesturinn verður sett á vefsíðu JÖRFÍ kvöldið áður en fundurinn fer fram.   
  • Fundur hefst stundvíslega kl. 20:00 á fundardaginn. 
  • Hver fyrirlestur verður 30-45 mínútur. 
  • Í kjölfarið koma umræður og fyrirspurnir áheyrenda og fyrirlesari svarar. 
  • Tilkynningar um ágrip og áminningar um fundi verða sendar í tölvupósti til félagsfólks. 

Vilji fólk kaffi og kökur þarf hver og einn að sýna þá fyrirhyggju að fá sér slíkar veitingar heima, enn hafa ekki fundist aðferðir til að senda matvæli með tölvupósti. 

Stjórn JÖRFÍ 

Afmælisferð í Jökulheima fellur niður vegna nýrra samkomutakmarkanna

Vegna hertra aðgerða yfirvalda til að hindra útbreiðslu Covid-19 eigum við ekki annan kost en að fresta afmælisferðinni í Jökulheima um óákveðinn tíma.  Á hádegi föstudag 31. júlí gengur aftur í gildi 2ja metra reglan.  Engin raunhæf leið er að framfylgja henni í skálum JÖRFÍ fyrir hópa sem eru stærri en e.t.v. 10 manns.   Jafnframt kallar reglan á að ekki séu fleiri en tveir í bíl nema um sé að ræða fjölskyldu eða sambýlisfólk. 

Það eru mikil vonbrigði að svona skuli vera komið, en við þessu er ekkert að gera nema að fylgja fyrirmælum yfirvalda.  Á þessari stundu er óljóst hvenær hægt verður að fara í ferðina, en vonandi næst að sameina hana seinni Jökulheimaferðinni sem áformuð er 11.-13. september.


Með jöklakveðju – og munum að við erum öll almannavarnir,
Stjórn JÖRFÍ

Afmælisferð JÖRFÍ í Jökulheima

Nú styttist í afmælisferð félagsins í Jökulheima um næstu helgi. Tilkynna þarf um þátttöku í síðasta lagi annað kvöld, þriðjudagskvöld í tölvupósti eða í síma til Þóru Karlsdóttur (thorakarls@gmail.com, sími: 866-3370).

Í ferðinni munum við fara yfir sögu Jökulheima og hvernig Jöklarannsóknafélagið byggði þessa bækistöð fyrir Vatnajökulsferðir. Við skoðum sögu hörfunar Tungnaárjökuls frá því að hann náði lengst fram í litlu ísöldinni um 1880 og hvernig jöklar og eldvirkni hafa mótað þetta eyðilega en ægifagra svæði sem fyrir 100 árum var einn afskekktasti og minnst þekkti hluti Íslands. En ekki síst er ætlunin að eiga góðar stundir saman.  Á laugardag verður hátíðarkvöldverður að hætti Jökulheima, varðeldur o.fl.

Brottför er áætluð úr Reykjavík föstudaginn 31. ágúst kl. 17.  Lagt verður upp frá Vagnhöfða 25, aðstöðu Veðurstofunnar. Fari fólk fyrr af stað og hyggist hitti hópinn annars staðar þá má gjarnan láta fararstjóra vita.

Sameiginlegur kvöldmatur verður á laugardagskvöldið.  Pláss er í skálunum fyrir um 40 manns en einnig er hægt að gista í tjaldi.

Gistigjald í skála er 3000 kr./mann á nóttu eða 9.000 kr. / mann fyrir allar þrjár næturnar.  Kvöldmaturinn kostar 2500 kr./mann. Börn og unglingar 15 ára og yngri fá frítt, bæði í mat og í skála. Óskað er eftir að fólk láti vita hvort það ætli að gista í skála eða tjaldi. Greiða ber fyrir brottför á reikning: 525-26-110641, kennitala: 180653-2959. Farið verður á einkabílum og þeir sem ekki hafa bíl sem kemst með góðu móti inneftir fá far í öðrum bílum.

Nánar er fjallað um ferðina á vefsíðu félagsins:  http://gamli.jorfi.is

Nánar um sumarferð JÖRFÍ í Jökulheima um Verslunarmannahelgina

Í tilefni af 70 ára afmæli JÖRFÍ verður sumarferðin að þessu sinni á heimaslóðir félagsins í Jökulheimum um Verslunarmannahelgina, 31. júlí – 3. ágúst.

Farnar verða göngu- og könnunarferðir við allra hæfi og á laugardagskvöldið verður sameiginlegur hátíðarkvöldverður í öræfastíl. Gistipláss er í húsunum fyrir um 40 manns. Þeir sem það vilja geta tjaldað.

Umhverfis Jökulheima er stórbrotin og mikilúðleg náttúra sem mótuð er af eldgosum og jöklum. Á ísaldarskeiðum var hálendið löngum undir þykkum jökli. Þá mynduðust móbergsfjöllin sem einkenna þetta svæði, t.d. Bláfjöll, Gjáfjöll, Breiðbakur, Jökulgrindur, Heimabunga og Kerlingar. Á milli þeirra er landið þakið hraunum og söndum. Hraunin, sem sum eru mjög sandorpin, hafa runnið á síðustu 10.000 árum. Sandarnir eru myndaðir bæði af framburði jökuláa en efnið er líka gjóska úr stórum sprengigosum. Síðustu gosin af því tagi urðu 1477 þegar Veiðivötn í núverandi mynd urðu til (Veiðivatnagosið) og upp úr 870 (Vatnaöldugosið) þegar til varð gjóskulag sem finnst víða um land og nefnt er Landnámslagið. Sigdalir, gígaraðir og sprungur bera vitni um hvernig landið gliðnar vegna plötuhreyfinganna.

Haustið 1950 fundu Guðmundur Jónasson og fleiri bílfært vað yfir Tungnaá, Hófsvað, en þannig opnaðist ökuleið fyrir stóra fjallabíla inn á þetta afskekkta svæði. Í kjölfarið vaknaði hugmyndin um vorferðir, en fyrsta vorferð JÖRFÍ á Vatnajökul, um Hófsvað og Tungnaárjökul var farin 1953. Fyrsti skáli félagsins í Jökulheimum var byggður 1955, bílageymslan kom 1958, nýi skálinn var vígður 1970 og stækkaður 2010. Í ferðinni munum við minnast hinnar merku sögu jöklarannsókna og hlutverks Jökulheima í henni. Einnig munum við kynnast sérstæðri jarðfræði svæðisins, skoða ummerki um gos sem urðu undir ísaldarjöklum og hvernig Tungnaárjökull hefur hopað og breyst á síðustu áratugum.

Óskað er eftir að fólk tilkynni þátttöku í ferðina í síðasta lagi þriðjudag 28. júlí, til Þóru Karlsdóttur (tölvupóstur: thorakarls@gmail.com, sími: 866-3370). Innkaup í kvöldverðinn eru sameiginleg og mun Þóra gefa upplýsingar um hvernig skuli greiða kostnað. Farið verður á einkabílum. Leiðin inn í Jökulheima hentar ekki fólksbílum en er greiðfær fyrir alla jeppa og jepplinga. Þó svo að þú hafir ekki yfir jeppa að ráða er engin ástæða til að sleppa ferðinni. Reynt verður að finna öllum pláss í bílum.