Þann 31. ágúst síðastliðinn voru nákvæmlega 100 ár frá því menn komu fyrst í Grímsvötn svo vitað sé. Þar voru á ferð tveir ungir sænskir jarðfræðingar, Erik Ygberg og Hakon Wadell. Þeir fóru upp Síðujökul seint í ágúst 1919 og höfðu með sér þrjá hesta sem drógu farangur og vistir á sleða. Í ferðinni fundu þeir Grímsvötn og nefndu Svíagíg. Þeir héldu síðan áfram för sinni austur eftir Vatnajökli og komu til byggða niður Heinabergsjökul eftir nokkra hrakninga. Ferð þeirra Ygberg og Wadell var mikið afrek en segja má með sanni að Grímsvötn hafi á þessum tíma, og e.t.v. alla tíð síðan, verið sá staður á Íslandi sem erfiðast er að fara til. Hæstu tindar á Grímsfjalli í Vatnajökli eru nefndir eftir þeim félögum, Svíahnjúkar, eystri og vestari. Nafnið Grímsvötn er hinsvegar mun eldra og kemur fyrst fyrir í heimildum kringum árið 1600.

Ferð Ygberg og Wadell hefði getað endað illa, en svartaþoka var þennan dag fyrir 100 árum þegar þeir héldu stefnunni nokkurn veginn í austnorðaustur frá Háubungu. Skyndilega stoppaði fremsti hesturinn og varð honum ekki þokað hvernig sem reynt var. Þá rofaði aðeins í þokuna og þeir áttuðu sig á að þeir voru staddir á brún hengiflugs. Hesturinn hafði augljóslega skynjað hættuna. Daginn eftir fóru Ygberg og Wadell niður í Grímsvötn og tóku myndir sem eru í dag mikilsverð heimild.

Til að minnast þessarar ferðar bætti Jöklarannsóknafélagið því verkefni inn í vinnuferð í skálana á Grímsfjalli, að halda upp á tímamótin. Alls tóku 22 þátt í ferðinni. Skálarnir voru málaðir og viðgerðum og viðhaldi sinnt. En að auki var stutt dagskrá laugardaginn 31. ágúst um Ygberg og Wadell, og farið á staðinn þar sem þeir komu fram á brún Grímsfjalls.

Magnús Tumi Guðmundsson